De tijd dat robotica enkel ingezet werd bij grote bedrijven met massaproductie, en dan met name vooral de automobielindustrie, is reeds geruime tijd voorbij. Waar robots in tweede fase vooral opdoken bij grotere productiebedrijven, is het tegenwoordig zelfs geen uitzondering meer ze te zien bij het ‘k’ in kmo. Over de oorzaken daarvan is reeds veel gezegd: de hoge productiekosten, concurrentie met andere werelddelen, mass-customizing vervangt mass-production, high mix – low volume productie, kortere levertijden…
Cobot opent de deur naar industrie 4.0
Een van de drijvende factoren achter deze enorme groei aan robotaantallen was onder andere de introductie van de collaboratieve robot, kortweg cobot genoemd. De cobot heeft door zijn budget, flexibiliteit en gebruiksvriendelijkheid de drempel tot het inzetten van robots drastisch verlaagd. Vele zijn de cobot gaan zien als een extra stuk gereedschap dat in moderne productiemilieus onmisbaar is. Als pionier, trendsetter en ondertussen reeds jaren wereldleider in deze technologie, heeft het Deense Universal Robots het pad geëffend voor deze marktbeweging. Of men het nu industrie 4.0, smart industrie, factory of the future of nog anders noemt, overal ziet men dezelfde uitgangspunten als die waar rond Universal Robots zijn producten heeft ontwikkeld. De focus ligt niet langer op de zuiver technische specificaties van de robot, maar op de algemene snelle, flexibele en eenvoudige inzet van een cobot. Daardoor is een nieuw product ontstaan dat op redelijk korte termijn zijn bestaansrecht heeft veroverd. Ondanks het duidelijk onderscheid tussen beide, bestaat nog steeds het misverstand dat cobots op termijn robots zullen vervangen. Dat is een zeer onwaarschijnlijk scenario. Integendeel: beide producten leven reeds enkele jaren in vrede samen, en versterken elkaar zelfs.
Verbeterde concurrentiepositie
Het is dus geen toeval dat vele bedrijven het verkennende stadium reeds achter zich gelaten hebben. Reeds duizenden tevreden Universal Robots gebruikers genieten ten volle van de nieuwe mogelijkheden die cobots bieden, om hun output te verhogen, kwaliteit te verbeteren of garanderen, kortere levertijden te bereiken… Ook worden er dagelijks oplossingen verzonnen voor nieuwe toepassingen, daar waar voorheen nooit aan robotica gedacht werd. Zo zien we cobots opduiken in onder andere media, horeca, kantoor, beurzen en retail. De vrees voor een negatieve impact op de werkgelegenheid wordt met ieder geplaatste cobot iets teruggedrongen. Resultaten zorgen ervoor dat bedrijven weer gezond de concurrentie kunnen aangaan met de uitdagingen waar ze voor staan. Gebruikers kunnen opnieuw tijd vrijmaken om toegevoegde waarde te creëren. Repeterende en/of vervelende taken worden overgenomen. De soms ontbrekende derde hand is nu plots wel beschikbaar. Kortom de concurrentiepositie van de organisatie wordt verbeterd.
Noodzaak aan integratoren
Naast de voordelen voor de gebruikers heeft deze trend ook een grote noodzaak aan integratoren, onderhoudsbedrijven, programmeurs en andere technici gecreëerd. Dit biedt vanzelfsprekend ook mooie kansen, gezien de sterke reputatie die de Lage Landen op dit vlak in het verleden reeds hebben opgebouwd. Bewijs daarvan is ook de sterke focus die educatieve en onderzoeksinstellingen nu op robotica en automatisering leggen. Na een eerste versnelling, met de intrede van Universal Robots op de markt, is ondertussen reeds een tweede golf gestart. Wegens de laagdrempeligheid van de cobots was er immers acuut een noodzaak aan randapparatuur met dezelfde insteek. Er zijn ondertussen tal van gebruiksvriendelijke en flexibele camera’s, grijpers, krachtsensoren, software, mobiele robotplatforms… Bedrijven als het Canadese Robotiq of het Deense MiR doen aardige pogingen om de drempel verder te verlagen en cobots eenzelfde evolutie te laten meemaken als bijvoorbeeld de PC of de smartphone. Namelijk van een exotisch toestel van de toekomst tot een normaal stuk gereedschap, toegankelijk voor iedereen.
Drie vragen aan Stefaan Poppe, Managing Director van Gibas Automation, een grote speler op het gebied van collaboratieve robots, ook wel cobot’s genoemd.
Wat is een collaboratieve robot precies?
”Een cobot is een robot die in dezelfde ruimte, zonder hekwerken en andere veiligheidssystemen, met een operator (degene die het apparaat bedient, red.) kan samenwerken. Belangrijk daarbij is ook dat hij gebruiksvriendelijk is. Dat laatste wordt vaak vergeten. Zelfs iemand die geen verstand van techniek heeft, moet een cobot kunnen bedienen.”
Wat is het voordeel van een cobot ten opzichte van een volautomatische robot?
“Een volwaardige autonome robot moet alles helemaal zelfstandig kunnen. In een tijd waar we zoveel en zo snel mogelijk productie op maat willen maken, is dat een dure grap. Zo moet bijvoorbeeld een eventuele kwaliteitscontrole volautomatisch, wat veel tijd en daarmee geld kost.
Bij een cobot kan deze kwaliteitscontrole eventueel door de mens gebeuren – als je ziet dat er een fout in het systeem zit, pas je dat direct aan. Dat is veel efficiënter. De cobots vervangen robots niet, maar lossen problemen op die eerst niet op te lossen waren.”
Wat zijn de mooiste toepassingen denkbaar?
“Dat zijn voorbeelden die medewerkers echt helpen. Zo is er in een Groningse kroeg een cobot die likeuren tapt. Een gemiddelde barman heeft geen robot-technische kennis, maar weet wel hoe hij die robot moet bedienen. Dan wordt zo’n cobot echt je vriendje.”
