Natuurlijk nemen robots en slimme systemen op den duur veel banen over die we nu kennen. Kassadames binnen vijf jaar, chauffeurs van taxi’s, vrachtwagens en bussen binnen tien jaar. Accountants binnen vijftien. Maar het maakt niets uit.
Scenario’s van werkloosheid door automatisering
Het meestgebruikte, en volgens mij niet-kloppende scenario van automatisering gaat als volgt. We nemen het voorbeeld van mechanisatie van de landbouw. Na de Tweede Wereldoorlog ging dat los.
Verschuiving van arbeid binnen de behoeftes
Het scenario zegt dat arbeid die hier verloren ging bijvoorbeeld werd vervangen door arbeid die tractoren ontwerpt, maakt en onderhoudt. En naar arbeid die de olie oppompt om de tractoren te laten rijden. Alles is nog steeds gericht op het maken van voedsel, net als landbouw. En zo hou je arbeid. Volgens mij klopt dit niet.
Verschuiving van arbeid naar nieuwe behoeftes
Dit scenario zegt dat arbeid iets geheel anders ging doen. Want veel arbeid ging naar nieuwe behoeftes die wel al hadden maar nog niet konden invullen. Denk aan ziekenhuizen, auto’s maken en reizen organiseren. Dat klinkt veel logischer! En niet alleen dat, iedereen is beter af.
En dat gaat met robotisering weer gebeuren. Robots nemen over wat wij nu doen zodat we weer nieuwe dingen kunnen gaan doen. Zoals? Ik gok op virtual reality werelden bouwen, ruimtereizen maken, elkaar helpen, mediteren en lekker koken. Ik kan niet wachten.
